Jans Kunstenaar van de Week

Vorige week besprak ik Fiona Tan , en begon ik met de bespreking van de videokunst. Ondertussen heb ik wat verder gelezen, onder andere op de site van Willem Elias Aspecten van de Belgische kunst na '45 en op de blogspot Mediakunst . Deze week neem ik je verder mee op die ontdekkingstocht, en bepreek ik in het bijzonder één van de hele grote videokunstenaars, Bill Viola. Eerst wat achtergrond Vorige week verwees ik naar de invloed die de fotografie gehad heeft op de (schilder- en beeldhouw)kunst. Doordat foto's snel een min of meer realitische weergave konden maken van een volledige situatie (landschap, stilleven, portret, groepsportret), verdween de drang om een (realistische) weergave te maken in de beeldende kunst, en werden de puur technische aspecten vaak het onderwerp van die kunst. Denk aan het gebruik van kleur (met het fauvisme van Henri Matisse als mooi voorbeeld in de schilderkunst), tactiliteit (in de beeldhouwwerken van Rodin kan je de vingerafdrukken van de...

Ik wilde al een hele tijd iets doen rond Fiona Tan (°1966 in Pekanbaru, Indonesië), een Nederlandse kunstenaar die werkt met video, fotografie, installaties en zo meer. Maar ik vind het gemakkelijker schilders of beeldhouwers te bespreken - met video heb ik nog niet zo heel veel voeling. Dus ik zal deze post gebruiken om een beetje op zoek te gaan naar het hoe en wat van videokunst, en meteen Fiona Tan voorstellen. Zoals de opkomst van de fotografie (vanaf 1850 ongeveer) zeker voor een deel geleid heeft tot de "moderne" schilder- en beeldhouwkunst (vanaf 1870, met het impressionisme) waarin de realistische weergave van de werkelijkheid niet langer belangrijk was, heeft de opkomst van video de hedendaagse kunst grondig gewijzigd. De eerste videokunst werd gemaakt in 1985, toen Nam June Paik de eerste handcamera kocht die op de markt was. Vanuit een taxi filmde hij de voorbijtrekkende stoet van paus Paulus VI in New York. Ook Andy Warhol maakte in 1985 videokunst. Nam June Paik...

Shirin Neshat (°1957) is een Iraanse kunstenaar die al in 1975 naar de VS emigreerde. Ze woont en werkt in New York. Ze fotografeert en maakt film en video. Ze werkt vaak over het contrast tussen de islam en het westen; vrouwelijkheid en mannelijkheid; privé en openbaar leven, ... Als Iraanse is ze uiteraard erg begaan met de voortdurende gevolgen van de islamitische revolutie, die tirannie, dictatuur, onderdrukking en politiek onrecht veroorzaakt hebben. Als dochter van een arts is ze opgegroeid in een tamelijk open cultuur maar met traditionele religieuze waarden. Binnenshuis waren ze tamelijk vrij maar buiten moesten ze zich naar de normen van de maatschappij gedragen. Neshat ging naar een katholiek internaat in Teheran. Onder invloed van het westerse feminisme moedigde haar vader al zijn dochters aan om 'een individu te zijn, risico's te nemen, te leren, de wereld te zien'. Hij stuurde zijn dochters en zijn zonen naar de universiteit. In 1975 ging Neshat kunst studeren ...

Chloé Op de Beeck is een oud-student van KASK. Ze is fotografe en videokunstenares. In HART magazine vertelt ze over de voorbereidingen voor haar solotentoonstelling in De Garage in Mechelen. Het is een kleine tentoonstelling geworden (twee zaaltjes, elk met één installatie) maar een mooie kennismaking. Het is natuurlijk onmogelijk recht te doen aan videowerken en installaties met een enkele foto... Ik toon mijn foto's toch, en hoop dat je toevallig voor zondag 01 september 2019 eens in Mechelen bent (de tentoonstelling is open van donderdag tot zondag, van 1 tot 6. En ik hoop van deze jonge kunstenaar nog meer te zien. Uit HART: “Mijn artistieke praktijk bestaat uit foto’s en video’s in combinatie met objecten. Ik zoek een bepaalde traagheid op, die is nodig om te kunnen kijken naar de werkelijkheid. Fernando Pessoa schreef in een van zijn gedichten over het échte kijken. Daarvoor is volgens hem een school in verleren nodig. Ik treed hem hierin bij. In het huidige onderwijs ligt...

Francis Alÿs (1959) is een Belgisch kunstenaar die in Mexico ging werken om als architect te helpen bij de heropbouw na een aardbeving in 1985. Na de heropbouw spitste hij zich toe op het realiseren van beeldende kunst. Hij maakt meestal performances met een uitgesproken politieke inslag. Een bekend werk ( Paradox of Praxis 1: Sometimes Making Something Leads to Nothing ) is een performance waarbij hij een groot ijsblok voortduwt door de straten van Mexico-Stad tot het blok volledig gesmolten is. Een verbeelding van het zinloze van het leven, een hedendaagse versie van de antieke Sisyphusmythe. De vraag die Alÿs stelt is of het zinlozer is een ijsblok door de hete stad te duwen dan, zoals de onderbetaalde arbeiders in Mexico je hele leven te zwoegen en geen stap vooruit te zetten? Color matching is een video die Alÿs maakte voor het Iraakse paviljoen op de Biënnale van Venetië in 2017. Hij volgde in oktober 2016 negen dagen een Koerdisch bataljon aan het front van Mosoel in de strijd ...