Pélagie Gbaguidi

Ik geef het maar eerlijk toe: vele van de 'kunstenaars van de week' schrijf ik omdat ik een kunstenaar niet ken, en door het opzoekingswerk ontdek ik die dan. Ook deze week is dat het geval. Pélagie Gbaguidi werd enige tijd geleden in de krant vermeld - werk van haar is opgenomen in de volgende tijdelijke tentoonstelling in het Middelheim. Ik kom daar op het eind van deze post op terug.

Pélagie Gbaguidi is afkomstig van Benin. Ze werd geboren in Dakar in 1965, studeerde in Luik, woont en werkt in Brussel. Ze wordt vertegenwoordigd door de Zeno X galerij.

Pélagie Gbaguidi noemt zichzelf een hedendaagse ‘griot’. Een griot is in West-Afrika een dichter en muzikant, die in de orale traditie de verhalen en geschiedenis bewaart en doorgeeft. Ze schrijft: "Een ‘griot’ absorbeert de woorden van de ouden en modelleert ze tot een bolletje vet dat hij in de maag van elke voorbijganger legt met de ingrediënten van de dag. In praktische zin doorbreekt hij het alledaagse ritme door subtiele incidenten in te voegen die zijn deel van de eeuwigheid integreren."
Haar werk behandelt de problematiek van koloniale en postkoloniale trauma's, het "ontmaskeren van het proces van vergeten in de geschiedenis" door het "schrijven van bevrijdende beelden en tekenen van eigentijdse vormen." Ze werkte in het Afrikamuseum in Tervuren en vond daar onthutsende beelden die ze moest verwerken in haar eigen werk, zowel poëzie als beeldende kunst (schilderen, tekenen, performance en installatie).
Op haar LinkedIn profiel verwijst ze naar een video waarop ze zich voorstelt: hier is de link.

Pélagie Gbaguidi maakt heel divers werk: van notitieboekjes tot muurschilderingen, beschilderde doeken en papierrollen. Ze gebruikt hierbij een teken/schilderstijl die vertrekt van een 'schriftuur' - het gebruik van lijnen en krabbels die aan handschrift doen denken. (Een bekend voorbeeld van deze manier van schilderen/tekenen was de Amerikaan Cy Twombly - website.)
Deze manier van werken geeft een directe, krachtige indruk. Je hebt dat zeker gemerkt in de bovenstaande tekeningen. Hieronder zie je enkele schilderijen. Je ziet op de tweede foto telkens de grootte van het werk. Die schilderijen hebben iets mythisch, mysterieus, poëtisch en diep-menselijk, maar evengoed is dit duidelijk geëngageerd, zeg maar politiek werk. Als 'griot' vertelt (en verspreidt) ze verhalen, ervaringen, mythen, poëzie en ideeën van de Afrikaanse mensen.

Gbaguidi maakte in 2004 een reeks schilderijen en tekeningen gebaseerd op de "Code Noir", een decreet uit 1685 van de Franse koning Lodewijk XIV dat de slavernij regelde in het Franse rijk. Haar werk maakt het geweld zichtbaar en toont de zichtbare en onzichtbare trauma's.
Ze vertelt erover: "Ik kom uit Benin. Ik hoorde over de Code Noir toen ik een kind was; het werd tijdens een les op school genoemd, maar zo kort, dat het in de diepe spleten van mijn geheugen werd begraven. In 2004, tijdens een verblijf in Nantes, ontdekte ik de Code Noir bij toeval op een plaatselijke boekenbeurs. Nantes was in de Franse geschiedenis cruciaal als vertrekpunt van de slavenhandel; het was hier dat de slavenboten werden gebouwd tussen de 17e en 19e eeuw, bestemd om slaven uit Afrika naar ballingschap te exporteren. Ik nam het boek mee. Mijn eerste indrukken waren ongeloof en onbegrip. Ik werd verrast door de koude, methodische toon die aan elke zin ten grondslag ligt. Ik wilde begrijpen hoe medemensen zo'n antimenselijk concept konden ontwikkelen (houd er rekening mee dat Colbert en zijn commissie drie jaar besteedden aan het plannen en schrijven van een 'juridische' tekst van 60 artikelen)."

Pélagie Gbaguidi is vertegenwoordigd in de volgende tijdelijke tentoonstelling van het Middelheim openluchtmuseum: Congoville van zaterdag 29 mei 2021 tot zondag 03 oktober 2021.
Het Middelheim kunstpark is gratis te bezoeken. Alle dagen open behalve op maandag (wel open op Paasmaandag en op Pinkstermaandag).
Nu met corona moet je een ticket reserveren indien je de paviljoenen wil bezoeken. Maar sowieso is er buiten meer dan genoeg moois te zien, van 'klassieke' sculpturen (Rodin, Meunier) over moderne werken (Permeke, Henry Moore, Barbara Hepworth) tot hedendaags werk (Panamarenko, Per Kirkeby, Franz West, Ai Weiwei, Philippe Van Snick). In een ruim, mooi park met bos en gazon.

(Klik hier voor de website van Middelheim.)