Doorgaan naar hoofdcontent

Alicja Kwade

Alicja Kwade (1979) werd in Katowice, Polen geboren. Haar ouders (een kunstenaar en een kunstgalerijhouder) vluchtten toen ze nog een kind was naar het Westen. Ze woont en werkt in Berlijn.

De eerste foto toont een sculptuur dat representatief is voor Alicja Kwade. Een schaalmodel van een planetenstelsel, waar je onderdoor en omheen kan wandelen - genieten van schaal en kleur en vorm en materiaal. De 'planeten' zijn gehouwen uit steensoorten uit negen verschillende plaatsen verspreid over de wereld, van Brazilië, Portugal tot Noorwegen en Finland en er is ook marmer uit Carrara, Italië, waarmee ook Michelangelo werkte. Door hun kleur en tekening lijken ze op de fotografische voorstellingen die we kennen van planeten. Ook verwijzen ze naar de ertslagen die je in de grond ziet.
Wat ook wel bijzonder is, is dat mensen werden aangemoedigd om de planeten aan te raken. Dat geeft toch een heel eigen dimensie aan je interactie met het sculptuur.
En ondertussen kan je een beetje nadenken over onze onooglijkheid (terwijl je rondom jou en aan jouw voeten zowat het meest prestigieuze deeltje van de wereld ziet).
Want ja, je zou de plaats waar het werk (tijdelijk) tentoongesteld was ook moeten herkennen. Het zal nauwelijks een hint zijn als ik zeg dat ik lang geleden al een vrouwelijke beeldhouwer voorstelde wier werk op dezelfde - heel prestigieuze - plaats tentoongesteld was. Benieuwd wie het vindt...

Het werk van Alicja Kwade heeft vaak tijd en plaats als onderwerp. Die onderwerpen behandelt ze op een wetenschappelijke manier maar haar werk is vaak gewoon mooi, vernuftig, aantrekkelijk, grappig. Ze probeert je op velerlei manier op het verkeerde been te zetten.

In Alle Zeit der Welt heeft ze metalen staven gemaakt in de vorm van de lijnen die de tijdzones verdelen (dus, de Greenwich lijn en zo verder). Ze heeft dus iets abstracts (het idee van de tijd) omgezet in heel concrete brons - en daarbij verwijst ze naar concepten als maakbaarheid van tijd, naar het Westerse idee dat tijd in stukjes ingedeeld kan worden, naar het commercialiseren van de wereld... Je begrijpt dat het gekozen materiaal niet zonder betekenis is.

Het werk Against the Run is een klok die aan Central Park stond opgesteld, waarbij de wijzerplaat in tegengestelde richting draaide en de secondewijzer telkens terug naar boven sprong zodat de klok altijd wel de juiste tijd aanwees (maar erg moeilijk te lezen was).

Andere werken gaan over "wormgaten" - theoretische mogelijkheden om van de ene tijdsdimensie naar een andere te "reizen". Ze toont die heel uitdrukkelijk, door tegelijk steen in zijn twee uiterste toestanden te tonen (fijne korrels en een grote kei). Het werk heet Hypothetische Gebilde - Hypothetische structuren.

Het volgende werk heet Formation. Ook dit werk heeft (net zoals het werk bovenaan dit artikel) duidelijke wetenschappelijke verwijzingen - Kwade speelt met schaal en materiaal om ons bepaalde inzichten te laten "voelen". Ook dit werk gaat over transformatie, wormgaten, de mogelijkheid om twee dingen tegelijk te zijn, ...

Hieronder: Der Tag ohne Gestern. In een soort ouderwetse luidspreker zit een tikkende klok gemonteerd. Zo maakt ze de tijd hoorbaar. Het is ook gewoon een mooi ding - ook dat kan belangrijk zijn in kunst.

Het volgende werk speelt met het idee van de slinger (de slinger van de klok, de slinger van Foucault, ...) die tijd weergeeft maar die ook een voorstelling van planetaire stelsels is - een tikkende klok en een stuk rots roteren zoemend door de ruimte, ze worden weerspiegeld in de spiegelende wanden. Die bewegte Leere des Moments heet het werk.

Fahrrad - Iron 13619.6g, rubber 1724.8g, aluminium 1777.8g, stainless steel 613.6g, hard plastic 383.8g, PVC 224.12g, saddle foam 208.6g, fabric 206.1g, copper 99.7g, leather 80.7g, vanish 54.7g, hard plastic red 48.0g, hard plastic yellow 44.0g, fabric 37.3g, tin 1.1g, glass 1.0g, brass 0.7g, 29 jars, vitrine. 132 x 299 x 32.4 cm. Unique.
De titel en ondertitel zeggen het helemaal: een fiets, in alle delen uiteen gehaald, en alle delen vermalen tot kleine korrels, opgeslagen in uniforme bokalen. Dus tegelijkertijd een fiets en toch geen fiets.

De volgende heet Lampe (Kaiser-IDELL), 2014. Iron 1991.4g, plastic 149.1g, copper 58.7g, brass 30.6g, glass 29g, aluminium 20.9g, ceramic 16.7g, varnish 8,5g, paper 1.9g, Wolfram 0.05g, 12 jars, vitrine. 132 x 144.5 x 32.4 cm.

En dit is 1979 leere Liter bis zum Anfang (1979 lege liters tot het begin) - champagneflessen die zijn vermalen en op een grote hoop gegooid, een groen glinsterende hoop restanten van rijkelijk leven (van haar geboortejaar 1979 af tot nu).

(En daarmee zijn we dus terug bij ... de tijd.)

Ook veel voorkomend is haar werk met spiegels, waardoor je niet meer weet wat je nu juist ziet - je brein probeert dingen te zien die je niet ziet.

Afsluiten doe ik met een werk uit het museum Voorlinden (vlakbij De Haag).
Trans-For-Men 8 (Fibonacci), 2018 bestaat uit een serie sculpturen met daartussen spiegels. In het midden ligt een rots in zijn oorspronkelijke vorm. Naar buiten toe worden de vormen steeds ronder of hoekiger. Aan de ene kant een zwarte bol en aan het andere eind een koperkleurige veelhoek. Door de spiegels zie je steeds objecten die deels bestaan uit het spiegelbeeld van een ander object.

Reacties