Serra maakt meestal werk in staal. Meestal is het heel indrukwekkend werk, waardoor hij de tentoonstellingszaal of het plein of de vlakte gaat overheersen.
Een vroeg werk is "Prop", waarbij een plaat metaal tegen de muur wordt geklemd door een staaf. "To prop" betekent "ondersteunen, schragen". Een typisch minimalistisch werk, waarbij de spanning (blijft de plaat hangen of komt het los?) een deel van het werk uitmaakt.
Richard Serra is met name bekend omwille van zijn immense sculpturen in Corten staal, een soort staal dat mooi oranje roest kleurt.
Hij is zonder twijfel één van de grote hedendaagse beeldhouwers, van wie werk te zien is in de grote musea. (Voor zover ik weet is er geen werk van Richard Serra te zien in België , behalve wellicht enkele tekeningen. Laat me zeker weten als ik me vergis).
Hij is waarschijnlijk geen gemakkelijke mens. Eén van zijn meest bekende werken is "Tilted Arc" (schuin geplaatste boog) - een 37 meter lange, bijna 4 meter hoge plaat staal die dwars over een plein in Manhattan werd geplaatst. Daarmee bereikte hij één van de doelstellingen van kunst op een radicale manier: namelijk, een indruk te maken, het leven van mensen te beïnvloeden, en dat op een esthetische manier. Het werk zorgde ervoor dat mensen het plein anders gingen beleven (ze konden niet meer zomaar van de ene kant naar de andere kijken), anders gingen lopen, en het beeld beleven door er omheen te lopen met steeds wijzigende perspectieven.
De omwonenden konden er niet mee lachen - een stuk staal dat hen dwong een lange omweg te maken in de plaats van lekker rechtdoor het plein over te kunnen steken. Daar kwam een rechtszaak van (het zijn per slot de US of A). Het kunstwerk verloor, werd weggehaald, in drie stukken geslepen en ergens opgeslagen. Serra mocht de delen terugnemen, maar dat weigerde hij - hij deed de rechtbank een proces aan maar verloor. Serra weigert er nog over te praten - voor hem bestaat het niet meer. Maar iets wat wel meer sculpturen doen: hoewel het niet meer bestaat, wordt er nog over gesproken...
Nog zo een werk is "Sight point (for Leo Castelli)" - dat maakte Serra naar aanleiding van een wedstrijd die hij had gewonnen voor een Amerikaanse universiteit, maar die universiteit weigerde het werk wegens "te groot". De directeur van het Stedelijk in Amsterdam zag er wel wat in en het kwam in de beeldentuin te staan - na de renovatie staat het voor de "badkuip" van het vernieuwde Stedelijk museum in Amsterdam. (Eigen foto, met stukje badkuip linksboven.)
Ook in Nederland, vlakbij Den Haag, is het museum Voorlinden. Daar staat "Open Ended" - een soort doolhof in Cortenstaal. Echt iets waar je met open mond doorheen stapt, de indruk is immens. Het weegt 216 ton, is 4 meter hoog, 18 meter lang en 7 meter breed. Het is elegant en tactiel en mysterieus en organisch. (Eigen foto's).
En ook in Nederland, in Boymans Van Beuningen (Rotterdam), is 'Wassende Bogen' (Waxing Arcs) een vast onderdeel van de tentoonstelling - het werk is uiteraard te groot om zomaar te worden weggeborgen ... Het is in 1980 speciaal voor deze plaats gemaakt (een "in situ" werk, dus). 2 los staande stalen wanden zijn identiek van vorm en lengte. Maar kijk hoe mooi die eenvoudige stalen wanden zijn:
En, jawel, nogmaals in Nederland, opnieuw in een museum vlakbij - De Pont in Tilburg - is in de vaste collectie "Gutter Splash Two Corner Cast" te zien.
Serra werd in 1992, een half jaar voor de opening van het museum, uitgenodigd om een werk 'in situ' te realiseren. In een van de 'wolhokken' (het museum was vroeger een fabriek) heeft hij gloeiend heet, vloeibaar lood tegen de muur geworpen, precies in de overgang van vloer en wand. Het lood is als lava gestold in amorfe vormen. Daarna maakte hij hij een afgietsel ("cast") door een schot in een hoek van 45 graden tegen een wand te plaatsen. De afgietsels werden in twee stapels van drie op de grond gelegd.
Het procesmatige, het tonen van hoe de kunstenaar heeft gewerkt, is een eigenschap van heel veel hedendaags werk. (Eigen foto's).
Serra maakt ook veel tekeningen, steeds zwart-wit. Op de website van de galerie David Zwirner (een megagroot New Yorks galeriebedrijf) lees ik: "Serra spreads his material, which might include one or more types of black [paintstick, etching ink, and silica] onto a table. A sheet of robust handmade paper from suppliers in Japan and India is then laid on top of the pigments and, with a steel block [and the weight of his own body] Serra applies pressure to the sheet in a structure — or better, a vector — that is not preestablished but is always, once grounded by that first stroke, pursued as consistently as possible. The process depends on achieving even pressure across the surface, sensing the marking, through the movement of the hand, through embodied memory and visual tracking over the blank white sheet. Once the process is felt to have reached its end — then and only then is the paper lifted from its bed of black matter." (De eerste foto is van een werk in De Pont, Tilburg).
Reacties
Een reactie posten