Doorgaan naar hoofdcontent

Walter Swennen

Deze week een bijdrage over een kunstenaar wiens werk zeker niet "toegankelijk" is. Zijn schilderijen zijn geen weergaven van een realiteit en het zijn geen mooi gecomponeerde abstracten met evenwicht van kleur en vlak. Maar het zijn wel interessante werken, waar ik met plezier naar kijk en die ik bewonder.
Walter Swennen (° 1946) is een Brusselaar die filosofie en psychologie studeerde, die samenwerkte met Marcel Broodthaers en (net als Broodthaers) van literatuur overstapte op beeldende kunst. In artikelen over hem wordt geschreven dat hij in de jaren 60 en 70 "hard geleefd" heeft, we kunnen er ons wat bij voorstellen. Lange tijd bleef hij relatief onbekend maar sedert een overzichtstentoonstelling in Wiels in 2013 heeft zijn carrière ook internationaal een grote vlucht genomen.
Net als in het werk van Broodthaers zien we in de schilderijen van Walter Swennen vooral ideeën-op-doek, veel humor ook. Maar het zijn wel in de eerste plaats schilderijen - het zijn geen geschriften of raadsels.
Hij schildert net zo goed op doek of papier als op planken en gevonden materialen. Zijn schildertrant is compromisloos, onbeschaamd naïef. Zijn beeldtaal verwijst vaak naar stripverhalen, kindertekeningen, literatuur, reclameborden en dergelijke. Hij vermengt dus "hoge" en "lage" cultuur - wat vaak gebeurt in hedendaagse kunst. Hij werkt ook vaak met letters, woorden, zinnen. Het is wel grappig dat hij erg vaak in het Nederlands schrijft - zelf is hij een Brusselaar van Vlaamse ouders die eerst Nederlands spraken, maar zijn ouders schakelden toen hij vijf jaar oud was volledig over op het Frans omdat zijn grootvader hertrouwde met een vrouw uit flamingantische kringen. Typisch Belgisch, quoi. Taal is nog steeds een belangrijk onderwerp in zijn werk.
In een interview liet hij optekenen: "Als ik aan een schilderij begin, heb ik geen einddoel. Mijn enige doel is het schilderij afmaken. Je begint, en je reageert op wat er is. Mensen die over schilderkunst schrijven, vergeten dat schilderen doorgaans niet meer is dan een afspraak tussen de schilder en het schilderij."
Ik vind dat een interessante manier om over schilderen te denken. Ook voor mij is schilderen een dialoog tussen mezelf en het werk. Je begint er aan, soms met een duidelijk plan en soms zonder enig plan; maar altijd reageer je op wat er gebeurt - je dwingt het schilderij te worden wat je ervan verwacht maar je wordt verplicht het werk te maken dat gemaakt wordt. Er gebeuren onverwachte dingen en dat is goed. Maar je gaat niet zomaar wat staan kliederen, want dan is er geen toeval meer, enkel rommel. Er zijn momenten dat je nauwgezet moet werken, geduldig wachten, om dan toe te slaan. Soms ben je te laat (of te vroeg) of te onstuimig of te aarzelend. En dan moet je herbeginnen, het wordt een ander werk.
Door nu zelf meer en regelmatiger te schilderen (in de Academie voor Beeldende Kunst Wetteren) ben ik weer meer aan het werk van Swennen gaan denken. Ik vind het inspirerend.

Genoeg gepraat - foto's: hieronder de foto's die ik in oktober 2013 genomen heb in Wiels - het museum voor hedendaagse kunst in Brussel dat gehuisvest is in de oude brouwerij Wiels, een fijne plek.

Op de eerste foto zie je een van mijn favoriete schilderijen (het grote werk met de bananenschil). Het zit momenteel in de collectie van SMAK. Er is nog een versie (met witte achtergrond) in de vaste collectie van Muzee in Oostende. Beide werken zijn "zonder titel" maar linksboven de bananenschil is in handschrift "Beste P," te lezen. Daar moet je het mee doen - een reusachtig schilderij van een stuntelig geschilderde bananenschil, met vlekkerige strepen als achtergrond. Eat that.

Reacties