Karin Hanssen
Eerst enkele foto's van ons bezoek aan de tentoonstelling. (Verder heb ik nog een uitgebreider bespreking van het werk van Karin Hanssen - samengesteld uit enkele artikeltjes en teksten die ik online vond.)
Klik op de foto's, dan krijg je ze groter te zien. Ik heb maar enkele foto's genomen, maar ik vind haar werk echt wel de moeite omwille van de gevarieerde techniek die ze gebruikt. Op internet las ik dat ze een "traditionele techniek" hanteert, maar het gaat veel verder dan dat ze figuratief schildert - haar techniek is heel divers en toch behoudt ze vanop afstand steeds dezelfde (kenmerkende) "flou artistique". Ze toont haar reeks variaties op een werk van de zeventiende eeuwse moralistische schilder Gerard_ter_Borch ("The borrowed gaze" - zie verder) en schildert de vrouw met malse streken, het doek is helemaal bewerkt en er is niet veel gebruik gemaakt van de textuur (de "grain") van het doek. Andere werken zijn veel korreliger. Nog andere werken zijn met een oude borstel geschilderd waarvan de haren hard en stijf geworden zijn zodat het schilderen meer krassen is. Stukken doek zijn quasi onbewerkt gebleven.
Bij de vrouw die de man aan het scheren is, bijvoorbeeld, is bijna de volledige figuur gewoon onbewerkt wit doek gebleven, met wat donkere spikkels (een bijna droge borstel over het ruwe doek wrijven - meer hoef je niet te doen. Ook de vrouw is zeer schetsmatig natuurlijk, maar haar gezicht is snel aangezet met enkele strepen lekker malse verf op en mooie dikke kwast. Het stukje achtergrond naast haar rok is met zo verdunde verf geschilderd dat je ziet hoe het oplosmiddel naar beneden kronkelde.
De jonge vrouw met de rode muts is een heel eng werk - de kunstenaar heeft als laatste toetsen twee witte vlekken op de oogbollen geschilderd, zodat de blik bijna volkomen weggenomen is. Let op de compositie, met die bruine verticale streep die net haar haren raakt en zo een geslotenheid suggereert waar ze uit wegkijkt.
Karin Hanssen (° 1960) is een schilder die een doctoraat in de kunsten haalde over "De geleende blik". Een titel die goed haar eigen werk kenmerkt. Ze werkt steeds van oude foto's waaruit ze hedendaagse taferelen destilleert - opnieuw gaat het niet zozeer om wat wordt weergegeven maar om hoe de blik gevangen wordt, hoe de hedendaagse blik een tijdloos moment bekijkt, hoe het verleden door het schilderij terug bij ons komt. Heel vaak ook gaat haar werk over de vrouw - hoe de maatschappij naar haar kijkt, hoe haar rol en plaats bepaald is door de maatschappij.
Een vormelijk kenmerk van alle werk van Karin Hanssen is dat ze wazig schildert en in pastelkleuren. En, ze werkt in series. Een enkele foto kan aanleiding geven tot vele schilderijen.
Op haar eigen website www.karin-hanssen.be/ beschrijft ze het zo:
Haar "schilderijen en tekeningen bestaan uit zorgvuldig geconstrueerde lagen van filosofische en picturale betekenissen, en je moet er lang naar kijken. Ze onderzoekt de concepten van tijdelijke desoriëntatie, sociale semiotiek, feminisme, de 'Rückenfigur', de (afwezige) blik en 'De geleende blik'."
(De Rückenfigur is een bekend thema in de schilderkunst, namelijk van een persoon die je op de rug ziet. Soms kijkt die wulps over de schouder naar jou maar vaker kijk jij over zijn of haar schouder de wereld in. Zo voel je je een ontdekkingsreiziger als je over de schouder kijkt van de man in Caspar Friedrich David's "Wandelaar boven de nevelen", je kijkt reikhalzend naar het reddende schip aan de horizon in Géricault's Vlot van de Medusa of je bent verward door de vele ruggelings geportretteerde meisjes en vrouwen van Borremans.)
Uit De Morgen (het volledige artikel hier, enkel leesbaar voor abonnees) haalde ik onderstaande informatie. Ik ga binnenkort naar de tentoonstelling - dan kan ik mijn eigen impressies weergeven!
Karin Hanssen maakt reeksen schilderijen die overwegend klein zijn en tamelijk traditioneel geschilderd. Haar personages lijken gelukkig. Vaak zijn het vrouwen die gewone huiselijke handelingen verrichten in een alledaagse omgeving.
Sofie Van de Velde, haar Antwerpse galeriste (die binnenkort nog eens aan bod zal komen) denkt dat de aantrekkingskracht ligt in de ogenschijnlijk eenvoudige, instapklare taferelen waar toch overduidelijk ‘iets mee is’. Dat bevreemdende spreekt aan terwijl er toch herkenbaarheid is en een zekere tijdloosheid.
Zelf schrijft ze (in De Morgen) dat ze haar beelden baseert op foto's uit tijdschriften van de jaren 50 of 60 - geïdealiseerde beelden die ze leent, zich toe-eigent ("appropriation" is ook een bekende stijlfiguur in de moderne en hedendaagse kunst - een soort citeren (sampelen) van bekende werken. Andy Warhol die de Mona Lisa gebruikte, bijvoorbeeld of Marcel Duchamp die hetzelfde schilderij herdoopt tot LHOOQ en diezelfde Duchamp zijn "Nu descendant un escalier" is geciteerd door Gerhard Richter (Ema, Akt auf einer Treppe) of lees nog eens mijn post over Banksy. We wijken af...
Karin Hanssen: "De schilderijen hebben dus altijd twee auteurs: de oorspronkelijke fotograaf en ikzelf. Ik eigen mij die beelden toe en ik hergebruik ze in een andere context. Elk beeld is een terugblik in de tijd en door het beeld vrij traditioneel te schilderen, verwijs ik ook nog eens naar de geschiedenis van de schilderkunst. "
“Een schilderij gaat voorbij aan de momentopname. Het historiseert het moment dat de foto heeft vastgelegd. Ik probeer de sociale conventies en de moraal die het beeld propageert, bloot te leggen. Ik schilder de gezichten van mijn personages bewust vaag omdat ik hen toon als types die staan voor een bepaald gedrag in een bepaalde sociale positie in een bepaalde tijd, niet als individuen die we beter moeten leren kennen.”
Voor haar doctoraat heeft Karin Hanssen de beeldcultuur uit de ‘golden sixties’ vergeleken met die van de ‘gouden’ 17de eeuw. Het beeld werd in die twee periodes op exact dezelfde manier gebruikt: als reclamespot, om de toeschouwer te manipuleren. In die periodes van economische bloei vond ook een ware beeldexplosie plaats. In de 17de eeuw werd de schilderkunst gebruikt om de mensen bij de les van het ware geloof en de burgerlijke moraal te houden. En in de sixties werd Hollywood ingezet tegen het communistische gevaar, om een ongebreideld consumentisme aan te wakkeren, om de ambities van vrouwen opnieuw bij het huishouden te leggen, weg van de arbeidsmarkt waarin ze tijdens de oorlog broodnodig waren geweest.”
Een van de schilderijen die Hanssen grondig analyseerde is van de Nederlandse 17de-eeuwse schilder Gerard ter Borch: "De galante conversatie" (1655). “Het is een bordeelscène waarin een vrouw wordt gekeurd door een man, in aanwezigheid van een koppelaarster”, zegt Hanssen. “De vrouw, die we enkel van de rug af zien, is op al de varianten die van het schilderij gemaakt zijn vrijwel identiek. Alsof ze louter omhulsel is. Daarom heb ik haar geïsoleerd uit de scène en tien nieuwe varianten gemaakt, telkens met één subtiel verschil.”
Hier 4 van de 10 variaties op Gerard ter Borch ("The borrowed gaze")
Vier schilderijen uit de reeks "A room of one's own" - een verwijzing naar de feministische strijd om een eigen plek in de maatschappij te krijgen gelijkwaardig aan die van de man. De drie onderste schilderijtjes hernemen telkens een detail uit het eerste werk.
Enkele werken uit de reeks RTG Frames and Fragments
Reacties
Een reactie posten