Johan Gelper is een beeldhouwer die lijkt te schrijven in de ruimte.
Terwijl vele mensen sculpturen aanschouwen als driedimensionele "dingen" die in een ruimte "staan", is het ook goed als kijker naar het omgekeerde te leren kijken, naar de zogenaamde "negatieve ruimte".
Dat is de ruimte die door het sculptuur wordt omschreven, leeg gelaten. Een meester die de negatieve ruimte expliciet gebruikte was de Brit Henry Moore. In 1937 schreef hij: “The first hole made through a piece of stone is a revelation. The hole connects one side to the other, making it immediately more three-dimensional. A hole can itself have as much shape-meaning as a solid mass. Sculpture in air is possible, where the stone contains only the hole, which is the intended and considered form.”
Het werk van Gelper doet iets gelijkaardigs: door heldere lijnen te trekken met metalen of kunststof buizen, draden, vlakken en elementen brengt hij een fijne dynamiek in de ruimte - wat leeg was komt helemaal tot leven en je blik danst van kleurtje naar kleurtje, gedreven door de lijnen en vormen. In die zin is Johan Gelper een tekenaar of schilder. Tekenaars werken met lijnen, schilders met vlakken en kleuren om het oog van de kijker te leiden daar waar ze het willen hebben, langs de wegen die ze willen dat het oog aflegt. Een aantal van zijn werken noemt hij dan ook "Spatial Drawings".
Een volgend kenmerk van het werk van Johan Gelper dat opvalt is, hoe eigenaardig het ook klinkt, het driedimensionele ervan. Inderdaad, lang niet alle sculpturen zijn even interessant langs alle kanten, en ze hebben een "goede kant" om naar te kijken. Daarom stellen we ze ook tentoon tegen een achtergrond - de Koning en Koningin van Henry Moore hierboven is een goed voorbeeld. De doorkijkjes naar de altijdgroene struiken erachter maken het beeld tot wat het is. Je zal ook bijna nooit iemand naar de achterkant gaan zien kijken. Heiligenbeelden: je kijkt er enkel langs de voorkant naar. Soms is het onderscheid met een basrelief of zelfs een schilderij klein.
In een enkel geval verplicht de kunstenaar je zelfs om vanuit één bepaald standpunt naar het werk te kijken, door het in een ontoegankelijke kamer op te stellen bijvoorbeeld. Of in het meest extreme geval, door er een deur met kijkgaatjes voor te zetten zoals in het iconische werk "Étant donnés: 1° la chute d'eau / 2° le gaz d'éclairage" van Marcel Duchamp. (Je moet het hier maar eens bekijken - het is een sleutelwerk in de hedendaagse kunst.)
Nu, het werk van Gelper laat zich langs alle kanten bekijken, overal is er iets te zien, telkens verandert je blik op het werk, je blik op de ruimte, je blik op de wereld. Je loopt rond in de zaal en creëert je eigen kinetische kunst. Kinetische kunst verwijst naar sculpturen die bewegen, door de wind zoals een mobile of met een motortje - Jean Tinguely, Alexander Calder, Joan Miro of de strandbeesten van Theo Jansen - hier een youtube). Maar Gelper zorgt ervoor dat jij zelf de beweging bent die het werk tot zijn recht doet komen.
Terwijl vele mensen sculpturen aanschouwen als driedimensionele "dingen" die in een ruimte "staan", is het ook goed als kijker naar het omgekeerde te leren kijken, naar de zogenaamde "negatieve ruimte".
Dat is de ruimte die door het sculptuur wordt omschreven, leeg gelaten. Een meester die de negatieve ruimte expliciet gebruikte was de Brit Henry Moore. In 1937 schreef hij: “The first hole made through a piece of stone is a revelation. The hole connects one side to the other, making it immediately more three-dimensional. A hole can itself have as much shape-meaning as a solid mass. Sculpture in air is possible, where the stone contains only the hole, which is the intended and considered form.”
| Ik toon 3 foto's van werk van Henry Moore (resp. Mother and Child; Double Oval; King and Queen - dit laatste is een werk in het Middelheim beeldenpark.) Door de weggelaten ruimtes groot en klein ontstaat een dynamiek met de omgeving (doorkijkjes) maar ook een lichtheid in de monumentaliteit. |
Het werk van Gelper doet iets gelijkaardigs: door heldere lijnen te trekken met metalen of kunststof buizen, draden, vlakken en elementen brengt hij een fijne dynamiek in de ruimte - wat leeg was komt helemaal tot leven en je blik danst van kleurtje naar kleurtje, gedreven door de lijnen en vormen. In die zin is Johan Gelper een tekenaar of schilder. Tekenaars werken met lijnen, schilders met vlakken en kleuren om het oog van de kijker te leiden daar waar ze het willen hebben, langs de wegen die ze willen dat het oog aflegt. Een aantal van zijn werken noemt hij dan ook "Spatial Drawings".
Een volgend kenmerk van het werk van Johan Gelper dat opvalt is, hoe eigenaardig het ook klinkt, het driedimensionele ervan. Inderdaad, lang niet alle sculpturen zijn even interessant langs alle kanten, en ze hebben een "goede kant" om naar te kijken. Daarom stellen we ze ook tentoon tegen een achtergrond - de Koning en Koningin van Henry Moore hierboven is een goed voorbeeld. De doorkijkjes naar de altijdgroene struiken erachter maken het beeld tot wat het is. Je zal ook bijna nooit iemand naar de achterkant gaan zien kijken. Heiligenbeelden: je kijkt er enkel langs de voorkant naar. Soms is het onderscheid met een basrelief of zelfs een schilderij klein.
In een enkel geval verplicht de kunstenaar je zelfs om vanuit één bepaald standpunt naar het werk te kijken, door het in een ontoegankelijke kamer op te stellen bijvoorbeeld. Of in het meest extreme geval, door er een deur met kijkgaatjes voor te zetten zoals in het iconische werk "Étant donnés: 1° la chute d'eau / 2° le gaz d'éclairage" van Marcel Duchamp. (Je moet het hier maar eens bekijken - het is een sleutelwerk in de hedendaagse kunst.)
Nu, het werk van Gelper laat zich langs alle kanten bekijken, overal is er iets te zien, telkens verandert je blik op het werk, je blik op de ruimte, je blik op de wereld. Je loopt rond in de zaal en creëert je eigen kinetische kunst. Kinetische kunst verwijst naar sculpturen die bewegen, door de wind zoals een mobile of met een motortje - Jean Tinguely, Alexander Calder, Joan Miro of de strandbeesten van Theo Jansen - hier een youtube). Maar Gelper zorgt ervoor dat jij zelf de beweging bent die het werk tot zijn recht doet komen.
Ik vind dit mooi, clever werk: het nodigt je uit anders te kijken, rond te lopen en beschouwend in de wereld te staan - en het doet dat zonder monumentale ingrepen maar met eenvoudige materialen (gevonden spullen, huis-tuin-en-keukenmateriaal, plastiek, metaal en hout) en met de kracht van opgespannen kabels.
En voor ik het vergeet: morgen zaterdag 8 juni 2019 om 18 uur is het vernissage in het Zilverhof Gent. Tram 1 halte Rabotstraat - Simon de Mirabellostraat, dan rechtdoor (180 meter wandelen). Met de auto: parking Vrijdagsmarkt, wandel naar Gravensteen, over Hoofdbrug, rechts Gewad - rechtdoor Tinnenpotstraat - aan het eind linksaf (1000 meter wandelen, sneller dan met de auto!). Johan Gelper zal er niet zijn, hij komt wel langs op 15 juni als extern jurylid van de zes vierden.
Reacties
Een reactie posten